.:.
Ja, dit filmpje is veel te bekend. Maar bekijk het nog eens goed. Bekijk vooral het begin, de allereerste seconden, nog eens heel zorgvuldig.
Wat zien we? Juist, een man die net door de politie met peperspray is bespoten en die daarom niet veel ziet. Hij wankelt en botst tegen een glazen winkeldeur op. Vervolgens staat hij weerloos tegen de glaswand geleund. En dan komt er een politieagente op hem af die hem met een welgemikte trap in het kruis in één keer uitschakelt. De man zinkt op de grond en daar schopt de agente hem nog een aantal keren. Haar mannelijke collega staat al die tijd toe te kijken.
Verdient dit toevallige filmpje aandacht? Nee, eigenlijk niet. Het is volstrekt duidelijk dat hier een agente zwaar in de fout gaat en dat had de Rotterdamse politie intern disciplinair kunnen afhandelen.
Maar dat is dus niet wat er gebeurd is. Gisteravond besloot de Rotterdamse gemeenteraad de schoppende agente en haar toekijkende collega een bloemetje te sturen. En als ik berichten mag geloven, waren alle partijen op GroenLinks na het daarmee eens. Wel ja!
–
Onnodig geweld
Het is werkelijk ongehoord. Nogmaals, eigenlijk zouden gemeenteraden zich niet met dit soort zaken moeten bemoeien. De agente had intern bestraft dienen te worden en eventueel had het Openbaar Ministerie haar moeten vervolgen. Maar dat besloot dat daar geen aanleiding toe was. In dat geval had de gemeenteraad zijn verontrusting over dit gewelddadige gedrag kunnen uitspreken. Maar men besloot dus het tegendeel te doen en geweld goed te praten.
Ja, werd er gezegd, er zou te snel geoordeeld zijn, we kenden de voorgeschiedenis immers niet. De agente zou publiekelijk al veroordeeld zijn op grond van beelden die midden in een gebeuren beginnen. Maar inmiddels kennen we de toedracht wel. De man was kennelijk dronken of althans dronken geweest en lag daar te slapen. De eerste vraag is al waarom de agenten het nodig vonden hem te wekken. Diende dat een publiek belang? Maar alla. En daarna zou hij zich agressief gedragen hebben. Zou kunnen. Er is ook sprake van een handboei die hij al om had. Waar die dan voor nodig was, blijft nog de vraag.
Maar hoe het ook zij, wat we zien, is wel volstrekt duidelijk. We zien een weerloze, wankelende man die kennelijk niet veel ziet, die keihard in zijn kruis getrapt wordt. Was daar enige aanleiding toe? Was dit proportioneel geweld? Nee, natuurlijk niet. Het is zoals Peter R. de Vries eergisteren twitterde:
Als het al nodig was om de man te arresteren – wat nog te bezien valt – dan hadden de twee agenten hem makkelijk van twee kanten kunnen vast pakken. Zo vast stond hij toch al niet op de benen. We zien in het filmpje bovendien dat er al snel versterking kwam. Ook daar had men even op kunnen wachten.
Kortom, die felle, doelgerichte trap in ’s mans balzak was helemaal nergens voor nodig. En je ziet meer af aan het filmpje. Dit was ongetwijfeld niet de eerste keer. Aan het gemak waarmee de agente dit doet, zie je dat ze dit normaal vindt. Ze beheerst de techniek. Onderzoek naar haar eerdere gedrag lijkt me alleszins op zijn plaats. Iemand zei tegen mij: ‘Zou ze kinderen hebben? En hoe zou ze daar dan mee omgaan?’
Ja, ik besef heel goed dat politieagenten het vaak moeilijk hebben. Maar ze hebben ook een vak en zelfbeheersing en discipline is een eerste vereiste. Dit was puur wangedrag. Ik zal me niet uitlaten over de wijze van bestraffing. Of zij en haar toekijkende collega ontslagen zouden moeten worden of niet. Maar wat ik wel zeker weet, is dat een bloemetje sturen na dergelijk gewelddadig gedrag wel de ultieme provocatie is.
–
Geweldsverheerlijking
De Rotterdamse gemeenteraad doet hiermee aan geweldsverheerlijking en dat is zeer verontrustend. Het voorstel kwam van de kleine CDA-fractie. Fractieleider Wubbo Tempel twitterde dat het idee gisteren spontaan door de CDA-fractie tijdens de raad bedacht is ‘en heel mooi door de burgemeester overgenomen’ is – en vervolgens dus door de gemeenteraad. Ah ja, dus nog niet eens goed nagedacht ook. Een duidelijk geval van collectieve verstandsverbijstering dus.
Maar van meer, vrees ik. Zo’n dommigheid getuigt van een mentaliteit. Een kleine twee jaar geleden, op 17 augustus 2010, discussieerde ik met Wubbo Tempel in het programma Dit Is De Dag over de gedoogverklaring die VVD en CDA met de PVV gesloten hadden. Het ging om de verkwanseling van de beginselen van de rechtsstaat en de expliciete erkenning dat Geert Wilders met zijn stormloop tegen de fundamentele principes van ons staatsbestel door zou mogen gaan. Ook al staat in artikel 13 van het Program van uitgangspunten van het CDA
‘Geen democratische partij, die de beginselen van ons staatsbestel aanvaardt, mag bij voorbaat worden uitgesloten van het dragen van regeringsverantwoordelijkheid’
en wist men heel goed dat de PVV als enige niet aan die twee voorwaarden voldoet – het is geen democratische partij en ze keert zich expliciet tegen de beginselen van ons staatsbestel – en ook al had het alleen op grond van dit artikel dus voor de hand gelegen het eerst met andere partijen te proberen, toch zou en moest men uitgerekend met die ene destructieve partij samenwerken. Tempel verdedigde dat toen.
Het resultaat hebben we gezien: bijna twee jaar stagnatie en destructie, bijna twee jaar een onbeschaamde ministersploeg met een schaamteloze, vooral om niets lachende minister-president. Wubbo Tempel dacht destijds dat de PVV wel net zo ingekapseld zou worden als met de LPF gebeurd was, maar het is anders gelopen en iedereen met enig oordeelsvermogen wist dat toen al. Wilders is doorgegaan met zijn gescheld en zijn vernietigingsdrang. Sjoemelen met de rechtsstaat is niet zo onschuldig.
In dit geval zou de theorie van het hellende vlak eens wel kunnen kloppen. De Rotterdamse geweldsverheerlijking, door het CDA geïnitieerd, door burgemeester Aboutaleb en vervolgens vele partijen in de gemeenteraad overgenomen, is een resultaat van schuivend of zelfs verdwijnend normbesef. Men beseft niet meer dat als de overheid een geweldsmonopolie bezit, dat dat is om geweld tot het uiterste te beperken, om geweld alleen te gebruiken om ander geweld te stoppen. De schop van de Rotterdamse agente was het tegendeel: dat was volstrekt onnodig geweld. Daar was helemaal niets proportioneels aan.
–
Rechtsstaat
De Rotterdamse gemeenteraad heeft het gezag gisteren ernstig aangetast. Een bloemetje voor een weerloze man in elkaar trappen, wel ja! Onze rechtstaat komt zo steeds meer onder de druk te staan. Wie schelden normaal vindt, wie het normaal vindt dat politici die ons bestel haten, wekenlang mee onderhandelen in het Catshuis, wie het normaal vindt dat politici zich in de Tweede Kamer misdragen en obstructie plegen, die gaat het kennelijk ook normaal vinden dat politieagenten mensen in elkaar trappen. Moet kunnen, hè?
We zijn ver heen. Ik weet dat ik als een ouderwetse bezorgde conservatief klink, maar er is, dunkt me, alle reden om nu waakzaam te zijn. Mensen als Wubbo Tempel en andere leden van de Rotterdamse gemeenteraad kunnen dan denken dat spelen met normen een lolligheidje is, dat je geweld rustig goed kunt praten, ik denk dat die opruiende en normloze houding levensgevaarlijk is.
De Rotterdamse zaak had zo afgehandeld kunnen worden door de juiste maatregelen tegen de twee politieagenten te nemen. Maar nu de gemeenteraad er een provocatie van gemaakt heeft, wordt het tijd dat de Commissaris van de Koningin de burgemeester op het matje roept. En misschien brengt het onderzoek van de Nationale Ombudsman de zaak weer in perspectief.
Ik zou zeggen: bekijk de eerste seconden van het filmpje nog eens goed. En vraag je dan af of het in elkaar trappen van een weerloze man een bloemetje verdient. Een paar maanden geleden was er ophef over een zogenaamd ‘Meldpunt Midden en Oost Europeanen’ – ik volg de schrijfwijze van de initiatiefnemers – en wat mij betreft was de ophef een tikkie overdreven. Maar nu weten we dus wat de Rotterdamse oplossing is: je laat een weerloze Let gewoon door de politie in elkaar timmeren en als gemeenteraad ga je dan staan aplaudisseren en beloon je wangedrag met een bloemetje.
–
Weg
Wat moeten we met politici die het gezag zo ondermijnen? Er is maar één antwoord: weg ermee. Van alle Rotterdamse partijen mag verwacht worden dat nu de interne discussie begint en dat de bloemetjesfiguren aan de kant gezet worden en vervangen worden door mensen die nog wel de normen van onze rechtsstaat erkennen.
♦
Naschrift (maandag 2 juli 2012, ongeveer 14.45 uur)
In een en tweede stukje leg ik nog eens uit wat de kern is. De titel zegt het al: Niet om de agente, om de vergoelijkingen.
♦
Na(69)
Jan Dirk Snel 